De omgevingswet en kavelruil

Geplaatst: 12-12-2019

Het is de bedoeling dat in 2021 de Omgevingswet in werking treedt. Deze wet bevat regels over het beschermen en benutten van de fysieke leefomgeving en komt in de plaats van een groot aantal wettelijke regelingen op het gebied van de ruimtelijke ordening, het milieu en de natuur.

Zo moet de Omgevingswet de Wet ruimtelijke ordening, de Wet milieubeheer en de Wet natuurbescherming (met de daarbij behorende regelgeving) gaan vervangen. Nu dit zonder uitzondering belangrijke wetten zijn voor de agrarische sector en, meer algemeen, het buitengebied is het belang van de Omgevingswet voor deze sector en dit gebied een gegeven.

Omdat er ook onderwerpen zijn die niet in de Omgevingswet zijn meegenomen, verscheen afgelopen voorjaar (2019) het wetsvoorstel "Aanvullingswet grondeigendom Omgevingswet". Dit wetsvoorstel bevat dus voorstellen voor regels over zaken die betrekking hebben op (de naam van de wet zegt het al) “grondeigendom”, meer in het bijzonder op onteigening, voorkeursrecht, kostenverhaal en landinrichting wat eveneens belangrijke onderwerpen zijn voor de agrarische sector en voor iedereen die zich met het buitengebied bezighoudt.

Het voert te ver om alle ins en outs van dit wetsvoorstel hier te bespreken en het is wellicht ook wat te vroeg daarvoor. Het is immers nog maar een wetsvoorstel dat op diverse punten nog kan (en waarschijnlijk ook zal) worden gewijzigd.  

Kavelruil

Een opmerkelijk onderdeel van dit wetsvoorstel willen we hier toch even naar voren halen. Dit betreft de kavelruil (als onderdeel van de landinrichting). Dit instrument wordt nogal eens, en eigenlijk uitsluitend, toegepast in het buitengebied. Volgens het wetsvoorstel moet het echter ook toepasbaar worden in het stedelijk gebied (maar dan zonder fiscale faciliteiten! lees: zonder dat er een vrijstelling voor de overdrachtsbelasting geldt). 

De vraag hierbij is natuurlijk of behoefte aan bestaat aan kavelruil voor het stedelijk gebied en ook of dit dan ook praktisch uitvoerbaar is? Met het laatste (het moet ook praktisch uitvoerbaar zijn) doel ik op het complexe karakter dat een kavelruil in stedelijk gebied kan hebben, niet in de laatste plaats doordat kavels in stedelijk gebied, in tegenstelling tot die uit het buitengebied, doorgaans zullen zijn bebouwd en (mede daardoor) verschillende exploitatierisico's kunnen hebben. Ook is niet altijd duidelijk waar het buitengebied begint en eindigt.

Jaarvergadering van de Vereniging voor Bouwrecht

Al deze interessante vragen kwamen aan bod in een boeiende jaarvergadering van de Vereniging voor Bouwrecht op 12 december jl. in Den Haag. Vragen waarop het definitieve antwoord zeker nog niet is gegeven, maar die ongetwijfeld nader aan de orde zullen komen bij de verdere behandeling van het hiervoor genoemde wetsvoorstel voor de "Aanvullingswet grondeigendom Omgevingswet". 

We blijven het volgen!